Sympozjum Avantu, 12.12.2024

 

12.12.2024, Toruń, Kopernikański Ośrodek Integracji, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Olszewskiego 16, budynek Współpraca [lokalizacja]

Chociaż dyskusje o podmiotowości pozaludzkiej (społecznej, hybrydowej, sztucznej) nie są niczym nowym, to z pewnością przybrały ostatnio na gwałtowności i medialności. Przyczyniły się do tego duże postępy w dziedzinie sztucznej inteligencji i robotyki, których zastosowania obejmują różnorodne obszary naszego życia. W świetle opinii społecznej – na dobre lub na złe. Można ten odbiór społeczny trywializować w zestawieniu z wypowiedziami specjalistycznymi, traktować jako przejściowy etap w edukowaniu społeczeństwa. Ale można go też postrzegać jako ważny efekt relacji społeczno-technicznych. W tym kontekście pytania, które stawiają filozofowie czy badaczki społeczne, nie będą oderwane od podsycanej medialnie mieszanki ekscytacji i obaw.

Do tych tematów chcielibyśmy nawiązać w dyskusjach podczas naszego kameralnego sympozjum „Podmioty pozaludzkie w percepcji społecznej: między technofilią a technofobią”. Odbędzie się ono w przyjaznej atmosferze tego typu spotkań Avantu w dniu 12 grudnia 2024 r. w Toruniu w Kopernikańskim Ośrodku Integracji UMK (ul. Olszewskiego 16a). Spotkamy się tam z dr hab. Barbarą Tomczyk z Katedry Logiki i Kognitywistyki UMCS, autorką książki Podmiotowość rozszerzonych systemów poznawczych (2022), która podejmuje również temat relacji między technicznymi rozszerzeniami poznawczymi a wzmocnieniami moralnymi. Gościni wystąpi z wykładem pt. „Podmiotowość sprawcza systemu rozszerzonego i sztucznego” [abstrakt]. Zachęcamy do zgłoszenia krótkich koreferatów lub krótkich głosów w dyskusji. Mile widziane będzie odniesienie się do wybranego wątku ww. książki naszej Gościni, nie tylko w świetle obecnego rozwoju pozaludzkiej podmiotowości czy sprawczości, ale również wypowiedzi z nawiązaniem jedynie pośrednim, w których skoncentrujecie się Państwo na jednym z poniższych, podobnych lub jeszcze innych wątków:

  • Czy pozaludzkie podmioty to (nadal) przedłużenie ludzkiej sprawczości? Czy może takich pytań stawiać już nie wypada, w dobie wizjonerek i wizjonerów podmiotu postludzkiego (takich jak Donna Haraway czy Raymond Kurzweil)?
  • Jeśli jednak założyć sprawczość i autonomię sztucznych podmiotów, można zapytywać (m.in. za Thomasem Metzingerem), czy tworzenie takich podmiotów będzie odpowiedzialne i kontrolowalne (o ile w ogóle da się mówić o odpowiedzialnej ludzkości w dobie kryzysów humanitarnych)?
  • Może warto zawiesić sceptycyzm i skoncentrować się na relacyjnym charakterze sztucznej lub rozszerzonej podmiotowości, jak pokazuje np. Morana Alač na przykładzie robotów społecznych. Wytwory takie zyskują sprawczość o tyle, o ile stają się częścią tkanki społeczno-technicznej, w której podmiotowości się nabiera, a nie pojawia z już gotową?
  • Jeśli potraktujemy każdego rodzaju podmiot pozaludzki – czy to hybrydowy, czy sztuczny, czy rozproszony – jako aktora społecznego (za Bruno Latourem i in.), może uzyskamy, jak sugerują Simon Lindgren i Jonny Holmström w odniesieniu do AI, optymalne ujęcie sztucznych podmiotów: jako kształtujących ludzkie społeczeństwo i jednocześnie kształtowanych przez nie. Na ile to jednak osłabia wymienione wcześniej obawy?

Prosimy o zgłaszanie chęci udziału w dyskusjach wraz z krótkimi abstraktami do 5 grudnia na adres seminarium@avant.edu.pl Abstrakty te zostaną udostępnione na naszej stronie kilka dni przed sympozjum, podobnie jak abstrakt wykładu zaproszonej wykładowczyni, abyśmy wszyscy mogli zapoznać się i ewentualnie przygotować do rozmowy.

Organizatorami sympozjum są: Kopernikański Ośrodek Integracji Uniwersytetu Mikołaja Kopernika (organizator lokalny) i Projekt Avant (organizator cyklu).

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

PROGRAM SYMPOZJUM [wersja pdf]

9.30-10.50  Część I.  Moderuje Witold Wachowski

  • Wprowadzenie / ok. 5 min.
  • Barbara Tomczyk (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej): wykład Podmiotowość sprawcza systemu rozszerzonego i sztucznego / ok. 45 min.
  • Dyskusja po wykładzie / do 30 min.

Przerwa kawowa / 10 min.

11.00-12.00  Część II.  Moderuje Aleksandra Derra

  • Przemysław Nowakowski (Polska Akademia Nauk): referat-komentarz Poznawcze lenistwo podmiotu / ok. 15 min.
  • Witold Wachowski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej): referat-komentarz Filozoficzny „podmiot” i socjologiczny „agent” / ok. 15 min.
  • Komentarze Gościni i dyskusja / do 30 min.

Przerwa kawowa / 10 min.

12.10-13.50  Część III.  Moderuje Przemysław Nowakowski

  • Krzysztof Aftyka (Politechnika Lubelska) i Kacper Zacharski (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej): referat Transgresja, mass media i wzmocnienia poznawcze / ok. 30 min.
  • Tomasz Komendziński (Uniwersytet Mikołaja Kopernika): referat Sztuczna inteligencja dla dobra społecznego i podmiotowości. Ku społeczeństwu wyobraźni / ok. 20 min.
  • Akif Hashimov (Uniwersytet Mikołaja Kopernika): referat AI staje się aktywnym uczestnikiem procesów społecznych, współtworząc nową tkankę miejską / ok. 20 min.
  • Komentarze Gościni i dyskusja / do 30 min.

Wyjście na obiad (niefinansowany przez organizatorów) połączony z zebraniem Avantu o niezbyt formalnym charakterze.

______________________________________________________________________________________________________________________________________________

Abstrakty w pdf

 

______________________________________________________________________________________________________________________________________________
Regulamin uczestnictwa w wydarzeniach (współ)organizowanych przez Projekt Avant